Ñïèñîê ôîðóìîâ ×àñòíàÿ ìåäèöèíà è ðåôîðìà çäðàâîîõðàíåíèÿ Óêðàèíû ×àñòíàÿ ìåäèöèíà è ðåôîðìà çäðàâîîõðàíåíèÿ Óêðàèíû
Ôîðóì ïîñâÿù¸í âîïðîñàì ðàçâèòèÿ â Óêðàèíå ÷àñòíîé ìåäèöèíñêîé ïðàêòèêè
 
 Îòñëåæèâàåìûå òåìûÎòñëåæèâàåìûå òåìû   FAQFAQ   ÏîèñêÏîèñê   ÏîëüçîâàòåëèÏîëüçîâàòåëè   ÃðóïïûÃðóïïû   ÐåãèñòðàöèÿÐåãèñòðàöèÿ 
 RSSRSS   ÏðîôèëüÏðîôèëü   Âîéòè è ïðîâåðèòü ëè÷íûå ñîîáùåíèÿÂîéòè è ïðîâåðèòü ëè÷íûå ñîîáùåíèÿ   ÂõîäÂõîä 

Äðåâíÿ Ãðåö³ÿ: ðèíêîâ³ â³äíîñèíè ³ ë³êàðñüêà åòèêà

 
Íà÷àòü íîâóþ òåìó   Îòâåòèòü íà òåìó    Ñïèñîê ôîðóìîâ ×àñòíàÿ ìåäèöèíà è ðåôîðìà çäðàâîîõðàíåíèÿ Óêðàèíû -> Îáùèå âîïðîñû ìåäñòðàõîâàíèÿ
Ïðåäûäóùàÿ òåìà :: Ñëåäóþùàÿ òåìà  
Àâòîð Ñîîáùåíèå
AndreyN



Çàðåãèñòðèðîâàí: 09.09.2008
Ñîîáùåíèÿ: 1380
Îòêóäà: Kiev, UKRAINE

Ñîîáùåíèå: #1   ÑîîáùåíèåÄîáàâëåíî: Âò Îêò 11, 2011 1:14 pm    Çàãîëîâîê ñîîáùåíèÿ: Äðåâíÿ Ãðåö³ÿ: ðèíêîâ³ â³äíîñèíè ³ ë³êàðñüêà åòèêà Îòâåòèòü ñ öèòàòîé

Äðåâíÿ Ãðåö³ÿ: ðèíêîâ³ â³äíîñèíè ³ ë³êàðñüêà åòèêà
Æîâ 10, 2011 àâòîð: ïàâëî êîâòîíþê

Ââàæàºòüñÿ, ùî ñó÷àñíà ìåäèöèíà áåðå ïî÷àòîê ³ç Äðåâíüî¿ Ãðåö³¿. Ëîã³÷íî, ùî ÿêùî ó Åëëàä³ çàðîäèëàñÿ ìåäèöèíà, ïîâèííà áóëà çàðîäèòèñÿ ³ ÿêàñü ¿¿ îðãàí³çàö³ÿ â ñóñï³ëüñòâ³. Öåíòðàë³çîâàíî¿ ñèñòåìè òîä³, çâè÷àéíî, íå ³ñíóâàëî. Àëå ìàâ ì³ñöå ö³ëêîì ñòðóêòóðîâàíèé ðèíîê “ïðèâàòíèõ” ë³êàð³â ³ç ïðèì³òèâíèìè “ñèñòåìàìè” íà ð³âí³ ì³ñò-äåðæàâ. Ñàìå â óìîâàõ öüîãî ðèíêó âèíèêëè ë³êàðñüê³ øêîëè, ðîçâèâàëàñÿ íàóêà ³ áóëà íàïèñàíà “êëÿòâà óïîêðàòà”. ² ÿêùî áëèæ÷å ïîãëÿíóòè íà îðãàí³çàö³þ ìåäèöèíè òîãî ÷àñó, ìîæíà çðóéíóâàòè äåÿê³ ì³ôè ñòîñîâíî òîãî, ùî “ðèíêîâà” ìåäèöèíà ³ ãàðíèé çàðîá³òîê ë³êàð³â íå ìîæå ñï³â³ñíóâàòè ç ðîçâèòêîì íàóêè ³ ïðîãðåñîì ë³êàðñüêî¿ åòèêè.

Ðèíêîâ³ â³äíîñèíè

Îõîðîíà çäîðîâ’ÿ â Ñòàðîäàâí³é Ãðåö³¿ áóëà, çà ñó÷àñíîþ òåðì³íîëî㳺þ, “ðèíêîâîþ”. Îäèíèöåþ ìåäè÷íî¿ ïðàêòèêè áóâ îêðåìèé ë³êàð (ιατρος), ÿêèé çàçâè÷àé ïåðåñóâàâñÿ â³ä îäíîãî ì³ñòà-äåðæàâè äî ³íøîãî â ïîøóêàõ ïîòðåáè â éîãî ïîñëóãàõ. Êîíêóðåíö³þ ë³êàðÿì ñêëàäàëè ³íø³ ë³êàð³, àëå íå ò³ëüêè âîíè. Êð³ì ÷èñëåííèõ ñàìîçâàíö³â ³ øàðëàòàí³â ðàçîì ç ìîëîäîþ “íàóêîâîþ” ìåäèöèíîþ ñï³â³ñíóâàëî ÷èìàëî ë³êóâàëüíèõ êóëüò³â, òàêèõ ÿê êóëüò Àñêëåï³ÿ*. ˳êàð³ çàðîáëÿëè ñîá³ íà æèòòÿ ñâîºþ ïðîôåñ³ºþ ³ îòðèìóâàëè íåïîãàí³ ãðîø³ çà ñâî¿ ïîñëóãè.  ïîøóêàõ á³ëüøîãî ïîïèòó íà ñâîþ ðîáîòó, âîíè ïîñò³éíî ïåðåñóâàëèñÿ. Îäíàê íàéá³ëüø âäàëîþ ôîðìîþ ðîáîòè äëÿ ë³êàðÿ áóëà ïîñò³éíà ðîáîòà ïðè äâîð³ áàãàòîãî ãðîìàäÿíèíà àáî ïðàâèòåëÿ. ²íîä³ ë³êàðÿ íàéìàëà ãðîìàäà ïåâíîãî ì³ñòà ³ òàêà ñï³âïðàöÿ ñòàëà ïðàîáðàçîì ñèñòåìè îõîðîíè çäîðîâ’ÿ.

Ïåðø³ “ñèñòåìè” îõîðîíè çäîðîâ’ÿ

˳êàð³ íå çàòðèìóâàëèñÿ äîâãî â ì³ñòàõ, ÿêùî íà ¿õ ïîñëóãè íå áóëî äîñòàòíüî ïîïèòó. Öå áóëî íå äóæå äîáðå äëÿ ñàìîãî ì³ñòà, ÿêå íå ìàëî ïîñò³éíî¿ ìåäè÷íî¿ äîïîìîãè. Ùîá âèð³øèòè öþ ïðîáëåìó, ³íîä³ ãðîìàäà ì³ñòà-äåðæàâè íàéìàëà ñîá³ “ãðîìàäñüêîãî ë³êàðÿ”. Ç ë³êàðåì óêëàäàëè êîíòðàêò, çà ÿêèì â³í áóâ çîáîâ’ÿçàíèé ïåðåáóâàòè â ì³ñò³ ïåâíó ê³ëüê³ñòü ðîê³â, îòðèìóþ÷è çà öå ùîð³÷íó ô³êñîâàíó ïëàòíþ. ˳êàð Äàì³àä ³ç óòå³îíà ó Ñïàðò³ (áë. 70 ð. äî í.å.) áóâ íàéíÿòèé ðàäîþ ì³ñòà íà ô³êñîâàíèé ÷àñ, ùîá ë³êóâàòè éîãî æèòåë³â “íóæäåííèõ ³ áàãàòèõ, à òàêîæ ãîñòåé òà ³íîçåìö³â”. Äåõòî íàçèâຠöå ÿâèùå ïåðøèìè “ñòðàõîâèìè ñèñòåìàìè”. Àëå öå íå çîâñ³ì òàê, àäæå íàâ³òü “ãðîìàäñüê³ ë³êàð³” íå íàäàâàëè ñâî¿õ ïîñëóã áåçêîøòîâíî.

“Áåçêîøòîâíà” äîïîìîãà àáî “I want to believe”

 Ñòàðîäàâí³é Ãðåö³¿ íàâ³òü “ãðîìàäñüê³ ë³êàð³” íå íàäàâàëè áåçêîøòîâíî¿ äîïîìîãè. Öå âàðòî ï³äêðåñëèòè, àäæå äóæå áàãàòî õòî õî÷å â³ðèòè, ùî äàâíüîãðåöüê³ ìåäèêè áóëè ïðèêëàäîì àëüòðó¿çìó ³ ô³ëàíòðîﳿ äëÿ ñó÷àñíèõ ë³êàð³â. Ôàêòè÷íî, ãðîìàäà ïëàòèëà ë³êàðþ çà òå, ùîá â³í íå çàëèøàâ ¿¿ ì³ñòà. Ãîâîðÿ÷è ñó÷àñíèìè òåðì³íàìè, îïëà÷óâàëàñÿ äîñòóïí³ñòü äîïîìîãè. ˳êàð æå ïðîäîâæóâàâ áðàòè ïëàòó ç ïàö³ºíò³â çà ñâîþ ðîáîòó. Âîäíî÷àñ, ïðàâäîþ º ³ òå, ùî äåÿê³ ïîñëóãè â³í ì³ã íàäàâàòè áåçêîøòîâíî, àáî çà íåâåëèêó îïëàòó äëÿ ëþäåé, ÿê³ íå ìîãëè ñîá³ äîçâîëèòè îïëàòèòè ðîáîòó ë³êàðÿ ïîâí³ñòþ. ²øëîñÿ, îäíàê, íå çîâñ³ì ïðî “ë³êàðñüêó æåðòîâí³ñòü”.

Ñàìå ñëîâî ô³ëàíòðîï³ÿ (φιλανθρωπία), ÿêå ïîçíà÷àëî “ïîäàðóíîê” ë³êàðÿ ó âèãëÿä³ áåçêîøòîâíîãî ë³êóâàííÿ, âæèâàëîñÿ ó çîâñ³ì ³íøîìó çíà÷åíí³, àí³æ òåïåð. Íà â³äì³íó â³ä ñüîãîäí³øíüîãî ÷èñòî “ãóìàí³òàðíîãî” ï³äòåêñòó, â ò³ ÷àñè ïîíÿòòÿ ô³ëàíòðîﳿ ì³ñòèëî â ñîá³ åëåìåíò âçàºìíîñò³. ˳êàðñüêà “áëàãî÷èíí³ñòü” ðîáèëàñÿ øâèäøå çà àíàëî㳺þ ç òèì, ÿê ìè âêëàäàºìî ó ãðîìàäó äîïîìàãàþ÷è ñóñ³äîâ³ àáî ðîáëÿ÷è ïîñëóãó ïåðåõîæîìó. Öå ïåðåäáà÷àº, ùî â ìàéáóòíüîìó ìè ðîçðàõîâóºìî òàêîæ îòðèìàòè â³ä ëþäèíè â íàøîìó ñóñï³ëüñòâ³ ÿêóñü ïîñëóãó, ïîçèòèâíó îö³íêó àáî â³äãóê. Ó ãðåê³â ô³ëàíòðîï³ÿ ìàëà çíà÷åííÿ â òîìó ÷èñë³ äëÿ çàðîáëÿííÿ ðåïóòàö³¿, ÿêà áóëà äóæå âàæëèâà äëÿ àíòè÷íîãî ë³êàðÿ. Ñàìå ïðî íå¿ ãîâîðèòü óïïîêðàò, êîëè ðàäèòü ë³êàðþ áðàòè ãðîø³ ç ïàö³ºíòà ñï³ââ³äíîñíî ç éîãî ñòàòêîì çàðàäè âëàñíîãî äîáðîãî ³ìåí³.

Ô³ëàíòðîï³ÿ ÿê ï³äòðèìêà ãðîìàäè áóëà ïîïóëÿðíà ó Äàâí³é Ãðåö³¿ ñàìà ïî ñîá³ ³ íå ðîáèëàñÿ çàðàäè êîíêðåòíî¿ ãðóïè ëþäåé, â òîìó ÷èñë³ çàðàäè á³äíèõ. Òèì íå ìåíøå, ÿâèùå áåçêîøòîâíî¿ ìåäè÷íî¿ äîïîìîãè áóëî äóæå ðîçïîâñþäæåíå. Íàéö³êàâ³øå, ùî áåðó÷è á³ëüøó îïëàòó ç áàãàòèõ ³ ìåíøó ç á³äíèõ, ë³êàð³ ôàêòè÷íî ñàì³ “îïëà÷óâàëè” ñîá³ æ ïîñëóãè äëÿ á³äíèõ çà ðàõóíîê áàãàòèõ. Òèì ñàìèì âîíè äåìîíñòðóþòü íàì ö³êàâó ôîðìó ðåàë³çàö³¿ ïðèíöèïó ñîö³àëüíî¿ ñîë³äàðíîñò³ â ìåäèöèí³.

Ðåì³ñíèêè ÷è “ñëóæèòåë³ íàóêè”?

Òàê ñàìî, ÿê ³ ó âèïàäêó ç áëàãîä³éí³ñòþ, íàøà ñóñï³ëüíà ñâ³äîì³ñòü â³äíîñèòü äàâíüîãðåöüêèõ ë³êàð³â äî íàóêîâî¿ áîãåìè, â îäíó êàòåãîð³þ äî ô³ëîñîô³â, ìèòö³â òà ³íøèõ ñëóæèòåë³â ìóç.  ðåàëüíîñò³ ðîëü ë³êàðÿ òàêîþ íå áóëà, õî÷à ë³êàð³ áóëè äóæå øàíîâàí³ â ñóñï³ëüñòâ³.

Äî åë³òè äàâíüîãðåöüêîãî ñóñï³ëüñòâà íàëåæàëè â³ëüí³ ãðîìàäÿíè ì³ñò-äåðæàâ, ÿê³ ìàëè âëàñí³ñòü: çåìëþ, ðàá³â òîùî. Òàê³ ëþäè ìîãëè óòðèìóâàòè ñåáå çà ðàõóíîê (÷àñòî ñïàäêîâî¿) âëàñíîñò³. Âîíè íå âèòðà÷àëè ÷àñ íà çàðîáëÿííÿ “õë³áó íàñóùíîãî” ³ çàéìàëèñÿ “âèñîêèìè” çàíÿòòÿìè – íàóêîþ, ìèñòåöòâîì, ïîë³òèêîþ. ˳êàð³ ïðàêòè÷íî í³êîëè íå íàëåæàëè äî òàêèõ ëþäåé. ßê ³ ³íø³ ðîá³òíèêè, âîíè çäîáóâàëè ïðîôåñ³þ (ë³êóâàííÿ), ùîá çàðîáëÿòè íåþ íà æèòòÿ. Âîäíî÷àñ, âîíè íàëåæàëè äî ðîçðÿäó âèùîãî, í³æ ïðîñò³ ðåì³ñíèêè. Ìîæíà ñêàçàòè, âîíè áóëè “âèñîêîêâàë³ô³êîâàíèìè ñïåö³àë³ñòàìè”, ÿê àðõ³òåêòîðè àáî ñîô³ñòè. Òàê³ ïðîôåñ³îíàëè êîðèñòóâàëèñÿ ïîâàãîþ, äîðîãî “êîøòóâàëè” òà ì³ãðóâàëè ì³æ ì³ñòàìè ó ïîøóêàõ “çàìîâëåíü”.

˳êàð³ çàðîáëÿëè íåìàëî, îñîáëèâî “ãðîìàäñüê³ ë³êàð³”. ³äîìà ³ñòîð³ÿ ë³êàðÿ Äåìîê³äà ç ì³ñòà Åã³íè. Ïîñåëèâøèñü òàì íà ð³ê, â³í ïîêàçàâ ñåáå êðàùèì çà ³íøèõ ë³êàð³â. Òîìó íàñòóïíîãî ðîêó æèòåë³ Åã³íè íàéíÿëè éîãî ÿê “ãðîìàäñüêîãî ë³êàðÿ” çà 1 òàëàíò (60 ì³í) íà ð³ê.  ò³ ÷àñè ïðîñòèé ðîá³òíèê çàðîáëÿâ áëèçüêî 3-4 ì³íè íà ð³ê. ϳçí³øå, Àô³íè “ïåðåìàíèëè” Äåìîê³äà çà 100 ì³í. Çðåøòîþ, Äåìîê³ä îïèíèâñÿ íà îñòðîâ³ Ñàìîñ äå éîìó ïëàòèëè 2 òàëàíòè (120 ì³í) íà ð³ê.

Íå äèâëÿ÷èñü íà öå, ë³êàð³ íå áóëè ãðîìàäÿíàìè ì³ñò, äå îñåëÿëèñÿ, ³ íå ìàëè â³äïîâ³äíèõ ïðàâ. Íå äèâëÿ÷èñü íà ñâ³é ñòàòóñ, âîíè íå âõîäèëè äî åë³òè ³ ïîâèíí³ áóëè ùîäåííî çàðîáëÿòè ãðîø³. Òèì íå ìåíøå ïåðåäóñ³ì ñàìèì ë³êàðÿì áóëî äóæå âèã³äíî ìàòè ³ì³äæ “åë³òè”, “áîãåìè”, à íå ðåì³ñíèêà. Ñòàòóñ “áåçêîðèñíîãî ñëóæèòåëÿ íàóêè” ñóòòºâî âïëèâàâ íà ðåïóòàö³þ òà ïîâàãó ó äàâíüîãðåöüêîìó ñóñï³ëüñòâ³. Äëÿ öüîãî ñëóãóâàëà ³ çãàäàíà âæå “ô³ëàíòðîï³ÿ”, ÿêà áóëà á³ëüø õàðàêòåðíà äëÿ ïîë³òèê³â, àí³æ ïðîôåñ³îíàë³â.

Îòæå, Ñòàðîäàâíÿ Ãðåö³ÿ â ïëàí³ îðãàí³çàö³¿ îõîðîíè çäîðîâ’ÿ ÿâëÿëà ñîáîþ â³ëüíèé ðèíîê ιατροι - íåçàëåæíèõ âèñîêîêâàë³ô³êîâàíèõ ñïåö³àë³ñò³â-ë³êàð³â, ÿê³ ïðîïîíóâàëè ñâî¿ ïîñëóãè íà ïëàòí³é îñíîâ³, ³íîä³ óòâîðþþ÷è ïðèì³òèâí³ “ñèñòåìè” ÷åðåç îðãàí³çàö³þ ïîñò³éíî¿ ïðàêòèêè â îäíîìó ì³ñò³. Áóäó÷è áëèæ÷èìè äî “ðåì³ñíèê³â”, õî÷ ³ âèñîêîîñâ³÷åíèõ, âîíè íå ìîãëè æåðòîâíî ë³êóâàòè çàðàäè ë³êóâàííÿ, à çàðîáëÿëè ãðîø³ ñâîºþ ïðîôåñ³ºþ. Âîäíî÷àñ, îòðèìóþ÷è äîâîë³ áàãàòî, ë³êàð³ ìîãëè (³ ðîáèëè òàê, àäæå öå ââàæàëîñÿ ïðåñòèæíî) äèôåðåíö³þâàòè îïëàòó ñâ ïðàö³ â³äïîâ³äíî äî ñòàòê³â ãðîìàäÿí, ôîðìóþ÷è îñíîâè ñîë³äàðíîñò³ â îõîðîí³ çäîðîâ’ÿ ñâî¿õ ãðîìàä.

Ö³ ôàêòè ñòàâëÿòü ï³ä ñóìí³â äåÿê³ ì³ôè ïðî âèòîêè ìåäèöèíè ³ ðîëü ë³êàðÿ ó ñóñï³ëüñòâ³. Âîíè òàêîæ ðóéíóþòü ïðîòèð³÷÷ÿ (ÿê íà ìåíå, øòó÷íå) ì³æ ïîíÿòòÿìè ðèíêîâèõ â³äíîñèí ó ìåäèöèí³ òà ¿¿ äîñòóïí³ñòþ ³ ïðèíöèïîì ñîë³äàðíîñò³. Íàâ³òü êîðîòêèé ïîãëÿä íà âèòîêè îðãàí³çàö³¿ ìåäèöèíè ñâ³ä÷èòü, ùî òàê³ ì³ôè, ÿê “áåçêîøòîâíà ìåäè÷íà äîïîìîãà”, “ë³êàð, ÿêèé æåðòâóº ñîáîþ” âèíèêëè ï³çí³øå ³ íå ìàþòü í³÷îãî ñï³ëüíîãî ç ðåàëüí³ñòþ, ÿêà ³ñíóâàëà ó ÷àñè çàðîäæåííÿ ñó÷àñíî¿ îõîðîíè çäîðîâ’ÿ. ■■

* â ë³êóâàëüíîìó êóëüò³ ïðè÷èíà õâîðîáè ³ ïîçáàâëåííÿ â³ä íå¿ çàëåæàòü â³ä áîæåñòâåííî¿ ñèëè ³ ë³êóâàííÿ â³äáóâàºòüñÿ â ðåçóëüòàò³ ðèòóàëó.  ñåêóëÿðí³é, “íàóêîâ³é” ìåäèöèí³ õâîðîáà – ðåçóëüòàò ïîðóøåííÿ â îðãàí³çì³, ë³êóâàííÿ â³äáóâàºòüñÿ â ðåçóëüòàò³ ë³êóâàëüíîãî ìåòîäó

 ï³äãîòîâö³ áóëè âèêîðèñòàí³ äæåðåëà:

1. Horstmanshoff, H. F. (1990) The ancient physician: craftsman or scientist? The Journal of the History of Medicine and Allied Sciences 45, 176-197

2. Lyttkens, C. (2011) Health, economics and ancient Greek Medicine. Dept.of Economics, Lund University, Sweden

3. Cohn-Haft, L. (1956) The public physicians of ancient Greece. Smiths College Studies in History, vol.42.

http://healthcare.management.com.ua/2011/10/10/drevnya-hretsiya-rynkovi-vidnosyny-i-likarska-etyka/comment-page-1/#comment-30359
Âåðíóòüñÿ ê íà÷àëó
Ïîñìîòðåòü ïðîôèëü Îòïðàâèòü ëè÷íîå ñîîáùåíèå Ïîñåòèòü ñàéò àâòîðà
Ïîêàçàòü ñîîáùåíèÿ:   
Íà÷àòü íîâóþ òåìó   Îòâåòèòü íà òåìó    Ñïèñîê ôîðóìîâ ×àñòíàÿ ìåäèöèíà è ðåôîðìà çäðàâîîõðàíåíèÿ Óêðàèíû -> Îáùèå âîïðîñû ìåäñòðàõîâàíèÿ ×àñîâîé ïîÿñ: GMT + 2
Ñòðàíèöà 1 èç 1

 
Ïåðåéòè:  
Âû íå ìîæåòå íà÷èíàòü òåìû
Âû íå ìîæåòå îòâå÷àòü íà ñîîáùåíèÿ
Âû íå ìîæåòå ðåäàêòèðîâàòü ñâîè ñîîáùåíèÿ
Âû íå ìîæåòå óäàëÿòü ñâîè ñîîáùåíèÿ
Âû íå ìîæåòå ãîëîñîâàòü â îïðîñàõ
Âû íå ìîæåòå âêëàäûâàòü ôàéëû
Âû íå ìîæåòå ñêà÷èâàòü ôàéëû


Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group,
File Attachment © by Meik Sievertsen





© Êàðàâàåâ Â.Í.